Verbeteren veiligheidscultuur sector Grafimedia

De sociale partners in de grafimedia werken al jaren heel actief aan een gezonde sector. Een van de speerpunten daarbij is het arbobeleid. De afgelopen jaren is er veel tijd en energie geïnvesteerd in het verbeteren van arbeidsomstandigheden binnen de sector en het ontwikkelen van hulpmiddelen zoals de branche RI&E en de Arbocatalogus.

De Werkgroep Arbeid en Gezondheid Grafimedia (WAGG) is een werkgroep ingesteld door de Raad voor Overleg in de Grafimediabranche (ROGB). Danny Wilms, oprichter van het netwerk Workbooster, is secretaris van de WAGG en treedt namens sociale partners op als projectleider bij brancheprojecten op het gebied van arbeid en gezondheid.

Vraag
In 2016 kwam vanuit de sociale partners het verzoek om een voorlichtingscampagne uit te voeren over het gebruik van gevaarlijke stoffen. De sector had al heel wat bereikt op dat gebied, maar vond dat het nog beter kon.

Onder de naam ‘Stofwisseling’ kwam een projectplan tot stand. Met het project wilden de sociale partners aan de ene kant de bewustwording over gevaarlijke stoffen in de grafimediabedrijven vergroten, zowel bij werkgevers als werknemers, en tegelijk het gebruik ervan verder terugdringen. De voorlichtingscampagne liep van oktober 2016 tot oktober 2017 en was gericht op werkgevers, werknemers, leveranciers en studenten

‘De sociale partners hadden het motto ‘Stofwisseling’ gekozen omdat dat precies aangaf waar het om ging: het verwisselen van gevaarlijke stoffen door minder schadelijke of ongevaarlijke alternatieven’

Het project ‘Stofwisseling’ van de Grafimedia sloot aan bij het door het ministerie van SZW gestarte programma Zelfregulering en Veilig Werken. Dit programma inspireerde en ondersteunde bedrijven en branches om invulling te geven aan de eigen verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers voor gezond en veilig werken. Waarbij het uitgangspunt was dat een aanpak van veilig en gezond werken pas duurzaam was als er aandacht werd besteed aan gedrag en het borgen van gezond en veilig werken in de bedrijfscultuur.

Onze aanpak
Samen met de leden van de projectgroep hebben we de campagne ontwikkeld. De praktische uitvoering lag voor het grootste deel in handen van het adviesbureau het Dienstencentrum. Enkele onderdelen of activiteiten heeft Workbooster vanwege onze specifieke (veranderkundige) expertise zelf ontwikkeld en/of uitgevoerd. Daarnaast waren we dagvoorzitter bij het startcongres en de afsluitende bijeenkomst. De ontwikkeling van de campagne bestond (naast projectevaluatie en verantwoording) uit vier fases:

Fase 1 Conceptontwikkeling (vormgeving en uitstraling)
In deze fase werd de vormgeving bepaald van de gehele campagne. Om de stakeholders zo goed mogelijk te bereiken met de boodschap was het belangrijk om op te vallen. De campagne moest een identiteit krijgen met een boegbeeld die de kar ging trekken en op alle uitingen weer terug kon keren. Voor de campagne werd een speciale website in het leven geroepen: www.stofwisseling.nu

Fase 2 Ontwikkeling voorlichtings- en communicatiemateriaal/kanalen.
In deze fase werden Informatiepakketten ontwikkeld specifiek toegespitst op de desbetreffende doelgroep en alle andere communicatiematerialen (waaronder een campagnevideo), zoals:

• Boekje gevaarlijke stoffen (als praktische aanvulling op de arbocatalogus)
• Informatie folder risicomanagement
• Informatiefolder ‘Folder veilig werken via gedragsverandering’ (geschreven door Workbooster)

Een mix van verschillende media werd cross mediaal ingezet om de doelgroepen zo optimaal mogelijk te bereiken.

Fase 3 Ontwikkelen van een toolbox 

In deze fase werd een toolbox ontwikkeld gericht op Arbeid & Gezondheid in de Grafimedia sector. Een toolbox bestaande uit praktische instrumenten voor werkgevers en werknemers, die ondersteuning boden bij het formuleren en uitvoeren van een praktisch Arbobeleid, zoals:

• Online motivatiemeter voor veilig en gezond werken voor de werknemer (ontwikkeld door Workbooster)
• Online motivatiemeter voor veilig en gezond werken voor de werkgever (ontwikkeld door Workbooster)
• Checklist Veiligheidscultuur (ontwikkeld door Workbooster)
• Online bedrijfsscan Veilig en Gezond leidinggeven (t.b.v. werkgevers)
• Online bedrijfsscan Veilig en Gezond werken met gevaarlijke stoffen (t.b.v. werknemers)

Fase 4 Beleidsontwikkeling gevaarlijk stoffen 

In deze fase werd het bestaande gevaarlijke stoffenbeleid van de bedrijfstak aangevuld met nieuwe kennis en inzichten. Tevens moest dit beleid ter borging worden opgenomen in de Arbocatalogus Grafimedia en gekoppeld worden aan de branche RI&E Grafimedia

De volgende activiteiten werden in het kader van de voorlichtingscampagne uitgevoerd:

Een startbijeenkomst voor alle stakeholders
Een centrale rol hadden ambassadeurs uit de bedrijfstak die vertelden hoe en waarom zij in hun bedrijf de omslag hadden gemaakt naar minder gevaarlijke stoffen.

Verschillende voorlichtingsbijeenkomsten 
Verschillende thema voorlichtingsbijeenkomsten, onder andere over ‘veilig werken via gedragsverandering (door ons gegeven), veilig werken met gevaarlijke stoffen’ en risicomanagement. Ook werden aparte bijeenkomsten voor preventiemedewerkers georganiseerd. De campagne ‘Stofwisseling’ was ook met een stand aanwezig op verschillende vakbeurzen.

Bedrijfsbezoeken bij de ambassadeurs
De ambassadeurs van de voorlichtingscampagne ‘Stofwisseling’ waren bedrijven die als voorloper waren aan te merken voor het gevaarlijke stoffen-vrij werken in de branche. Zij boden geïnteresseerden een kijkje in hun keuken en elk bedrijf behandelde interactief een ander thema.

Advies over gevaarlijke stoffen
Een ABC advies bij 20 bedrijven. Het ABC staat voor A = analyseren, B = beoordelen, C = controleren. Samen met de adviseur van de campagne ‘Stofwisseling’ werd er een rondgang gemaakt in het bedrijf met als resultaat een vertaling van de risico’s naar een Plan van Aanpak.

Toolbox en voorlichtingsmateriaal
Tijdens de loop van de campagne kwamen de boven genoemde hulpmiddelen en (met de ambassadeurs ontwikkelde) best-practises beschikbaar voor werknemers en werkgevers in de branche.

Een wedstrijd (posteractie)
Een wedstrijd waarmee werknemers ideeën over de aanpak van gevaarlijke stoffen binnen hun eigen bedrijf konden aandragen. Aan de wedstrijd was een prijs verbonden en het winnende plan werd gepubliceerd.

Slotbijeenkomst
Een druk bezochte slotbijeenkomst met sprekers, een informatiemarkt, tips van de ambassadeurs, en vraagbaak en een miniworkshop preventiemedewerkers.

Ter afsluiting van de campagne werd de ‘Stofwisselingskrant Grafimedia’ verspreid in de sector.

Resultaat
Een positieve campagne die de bewustwording over gevaarlijke stoffen in de sector heeft vergroot. Met de ontwikkelde toolbox kunnen bedrijven daadwerkelijk aan de slag om het gebruik van gevaarlijke stoffen terug te brengen.

Het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid zag het Grafimedia media project ‘Stofwisseling’ als voorbeeld voor andere sectoren hoe brancheorganisaties bedrijven tot gezond en veilig werken kunnen inspireren. 

Bekijk hieronder de inspiratiefilm van Ministerie SZW, waarin Danny Wilms, als projectleider namens sociale partners Grafimedia, wordt geïnterviewd.